Web sitesi performansını artırmak, hataları tespit etmek ve kod kalitesini yükseltmek isteyen herkesin WordPress dünyasında karşısına çıkan güçlü araçlardan biri Query Monitor WordPress eklentisidir. Bu eklenti, sitenizin “arka planında” neler olup bittiğini canlı olarak izlemenizi sağlar; veritabanı sorgularından PHP hatalarına, tema ya da eklenti etkilerinden HTTP API çağrılarına kadar geniş bir alanda detaylı bilgi sunar.
Özellikleri neler?
Query Monitor WordPress eklentisi sahip olduğu işlevler sayesinde geliştiriciler ve site yöneticileri için adeta bir teşhis cihazı gibidir. İşte dikkat çekici başlıca özellikleri:
- Veritabanı sorguları: Hangi sorgular çalıştı, hangileri yavaş, hangileri tekrar ediyor; sorgu tipine, bileşene (tema, eklenti, WordPress çekirdeği) göre filtreleme yapılabilir.
- PHP hataları: Uyarılar, uyarılar (warnings), bildirimler (notices), eski ya da kullanılmaması gereken fonksiyonlar (“deprecated” ya da “Doing it Wrong”) gibi kod seviyesindeki sorunlar net biçimde gösterilir. (GitHub)
- Tema ve şablon (template) bilgileri: Hangi şablon dosyası kullanıldı, şablon hiyerarşisi nasıl, tema parçaları (template parts) yükleniyor mu yüklenmiyor mu gibi detaylar.
- Yüklenen script ve stil dosyaları (enqueued scripts & stylesheets): Bağımlılıklar, eksik dosyalar, stil/scripte ait yanlışlıklar, “gereksiz yüklemeler” gibi performansı etkileyen unsurlar.
- HTTP API çağrıları, AJAX ya da REST API istekleri: Zamanlama, dönüş kodları, hangi bileşenden geldiği gibi bilgiler.
- Sunucu ortamı ve kaynak kullanımı: Bellek kullanımı (memory usage), sayfanın oluşturulma süresi (page generation time), PHP versiyonu, sunucu hakkında diğer önemli değişkenler.
Kimler kullanmalı? Ne zaman işe yarar?
Query Monitor WordPress eklentisi özellikle aşağıdaki durumlarda çok faydalıdır:
- Web sitenizin yüklenme süresi yüksek ise ve performans darboğazını belirlemek istiyorsanız.
- Tema ya da bir eklenti güncellemesinden sonra hata ya da uyumsuzluk oluştuysa.
- REST API ya da AJAX kullanan dinamik içerikler varsa ve bu çağrılar sorunsuz işlemezse.
- Çok sayıda eklenti ya da karmaşık tema yapısı varsa; hangi bileşenin performansı bozduğunu öğrenmek istiyorsanız.
- Geliştiriciyseniz, kodun kalitesini ölçmek, eski fonksiyon kullanımını tespit etmek ya da kodda yapılan hataları önlemek istiyorsanız.
Dezavantajları / dikkat edilmesi gerekenler
Her güçlü aracın olduğu gibi, Query Monitor WordPress eklentisinin de dikkat edilmesi gereken bazı yönleri var:
- Etkin (aktif) olduğu süre boyunca sunucu yükü biraz artar; özellikle çok sayıda sorgu yapılan sayfalarda bellek kullanımı ve işlem süresi etkilenebilir.
- Canlı yayında (production) sürekli aktif olması önerilmez; daha çok hata ayıklama (debugging) dönemlerinde veya test ortamlarında kullanılması daha mantıklıdır.
- Yönetici (“Administrator”) yetkisine sahip kullanıcılarla sınırlı görünürlük; gizlilik açısından iyi bir yöntemdir ama bazı durumlarda veri erişimi konusunda sıkıntı çıkabilir.
Nasıl yüklenir ve kullanılır?
Query Monitor WordPress eklentisi’ni şu şekilde aktif hale getirebilirsiniz:
- WordPress yönetici panelinden Eklentiler → Yeni Ekle kısmına gidin.
- “Query Monitor” olarak arama yapın, eklentiyi yükleyip etkinleştirin.
- Etkinleştikten sonra yönetici araç çubuğunda (admin toolbar) yeni bir menü belirir; buradan canlı istatistiklere ve detaylı inceleme panellerine ulaşabilirsiniz.
- Performans sorunları ya da hata mesajları göründüğünde, ilgili paneli açarak hangi tema/eklenti/fonksiyon/sorgu bu duruma sebep olmuş görebilirsiniz.
- İşiniz bittiğinde eklentiyi pasif hale getirerek sunucu üzerindeki yükü azaltabilirsiniz.
Sonuç olarak
Özetle, Query Monitor WordPress eklentisi web sitesi sahipleri, geliştiriciler ve kod ile performans kalite odaklı çalışan herkes için oldukça değerli bir araçtır. Hataları tespit etmek, yüklenme süresini optimize etmek, veritabanı sorgularını analiz etmek gibi birçok teknik detayta büyük kolaylık sağlar.
